20061015

Unitary Urbanism

Οι Debord και Constant συνεργάζονται στενά για τη διατύπωση της Ενιαίας Πολεοδομίας. Από την γνωριμία τους και μετά αλληλογραφούν συνεχώς ετοιμάζοντας τα κείμενα που δημοσιεύονται στο περιοδικό της Καταστασιακής Διεθνούς. Το πρώτο σημαντικό κείμενο στην κατεύθυνση αυτή είναι η “Διακύρηξη του Άμστερνταμ”. Δημοσιεύεται στο πρώτο τεύχος της Internationale Situationniste το Δεκέμβριο του 1958. Πρόκειται για ένα κείμενο έντεκα σημείων, όπου παρουσιάζεται η άρρηκτη σχέση μεταξύ των καταστασιακών, των καταστάσεων και της Ενιαίας Πολεοδομίας (Unitary Urbanism). Το πέμπτο σημείο ορίζει την Ενιαία Πολεοδομία.

Ενιαία Πολεοδομία είναι η περίπλοκη, διεξαγόμενη δραστηριότητα που συνειδητά αναδημιουργεί το περιβάλλον του ανθρώπου, σύμφωνα με τις πιο προηγμένες ιδέες κάθε τομέα.


Η Πολεοδομία δημιουργεί το περιβάλλον βασιζόμενη στην τεχνολογία και ό,τι άλλο μέσο είναι δυνατόν, ώστε να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός. Στο όγδοο σημείο τονίζεται πως η κατασκευή περιβαλλόντων (ambiances) σχετικών με την ανάπτυξη του δημιουργικού πνεύματος είναι ο κύριος σκοπός των καταστασιακών δημιουργών. Στο ένατο σημείο αναφέρεται η πλήρης ανάμιξη επιστημονικών και καλλιτεχνικών μέσων. Το δέκατο σημείο ορίζει την κατασκευή μιας situation ως την “οικοδόμηση” ενός προσωρινού μικρο-κλίματος και το παιχνίδι συμβάντων σε μια μοναδική στιγμή στη ζωή μερικών ανθρώπων. Μέσα στην Ενιαία Πολεοδομία, η κατασκευή καταστάσεων είναι αδιαχώριστη από την κατασκευή ενός γενικού και πιο μόνιμου κλίματος. Το τελευταίο σημείο θέτει την διαδραστική σχέση μεταξύ της Ενιαίας Πολεοδομίας και των Καταστάσεων. Οι κατασκευασμένες (constructed) καταστάσεις είναι το μέσο για την Ενιαία Πολεοδομία, και η Ενιαία Πολεοδομία είναι η απαραίτητη βάση για την κατασκευή καταστάσεων, με χαρακτήρα σοβαρό ή παιχνιδιάρικο, σε μια πιο ελεύθερη κοινωνία.

Διάδραση και Internationale Situationniste

Η Καταστασιακή Διεθνής (Internationale Situationniste) υπήρξε χωρίς αμφιβολία μια από τις σημαντικότερες ομάδες στο χώρο της παγκόσμιας πρωτοπορίας κατά τις δεκαετίες 50 και 60. Διερεύνησε τη σχέση του ανθρώπου με την αρχιτεκτονική μέσα από το πρίσμα της καθημερινής ζωής. Οι ιδέες τους αφορούσαν έναν τρόπο ζωής, αφιερωμένο στην δημιουργία καταστάσεων. Οι καταστάσεις είναι μικρά ή μεγαλύτερα συμβάντα που προκαλούνται από τα άτομα με σκοπό την διάδραση μεταξύ των μελών της κοινωνίας. Οι καταστασιακοί πρότειναν ένα τρόπο ζωής βασισμένο στο παιχνίδι και τη συνεχή εναλλαγή παραστάσεων. Μίλησαν για την αρχιτεκτονική και την πολεοδομία που θα ευνοούσε το παιχνίδι αυτό και που θα το προωθούσε. Μέσω του καλλιτέχνη Constant διατύπωσαν σαφώς την αρχιτεκτονική αυτή. Η πρόταση του για την ουτοπική πόλη της Νέας Βαβυλώνας βασίστηκε αποκλειστικά στις αρχές της Καταστασιακής Διεθνούς. Η περιπλάνηση, ο νομαδικός τρόπος ζωής και η κοινωνική διάδραση οδήγησαν τον ιδιότυπο αυτό αρχιτέκτονα στο σχεδιασμό μιας πόλης – δικτύου μέσα στην οποία ξετυλίγεται ένα ατέλειωτο παιχνίδι. Οι χρήστες επηρεάζουν τον χώρο μέσα σε μια διαρκή διάδραση μεταξύ αυτών και τις αρχιτεκτονικής. Ο Constant εκμεταλλεύτηκε τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις της εποχής και ίσως και μερικά βήματα πιο μακριά. Σήμερα η πρότασή του φαντάζει επίκαιρη. Οι τεχνολογικές εξελίξεις βάδισαν στην πορεία που εκείνος είχε φανταστεί, καθιστώντας τη Νέα Βαβυλώνα μια πόλη κοντά στα τεχνολογικά δεδομένα της εποχής μας.

Οι καταστασιακοί δεν ήταν μια ομάδα που είπε κάτι εντελώς καινούργιο. Κατάφεραν όμως να συγκεντρώσουν το υλικό των πρωτοποριακών ομάδων του αιώνα και να το διηγηθούν ξανά, με ένα σαφή τρόπο που συμβάδιζε σχεδόν στην παραμικρή λεπτομέρεια με τις ζωές που εκείνοι ζούσαν. Οι ρίζες της ομάδας οδηγούν στον ντανταϊσμό και τον σουρεαλισμό, αλλά οι ίδιοι ήταν αυτοί που δημιούργησαν την ρήξη με τα ρεύματα αυτά. Η διάδραση εμφανίζεται από την αρχή της πορείας προς την Καταστασιακή Διεθνή, αλλάζοντας με τον καιρό την θέση της. Από απλή δράση των μελών ομάδων, σε διατυπωμένη θεωρία και αργότερα σε αρχιτεκτονική πρόταση μέσω του Constant και της Νέας Βαβυλώνας.